Analistlere göre Çin’in Intel ve AMD işlemcilerinin devlet tarafından kullanımını yasaklaması, Hygon gibi yerli rakiplerin satışlarını artırmasına yardımcı olacak.

Financial Times’ın 24 Mart tarihli haberine göre Çin, Intel ve AMD işlemcilerinin kullanımını devlet bilgisayarları ve sunucularından kaldıracak. Intel yorum yapmayı reddetti ve AMD, EE Times’ın e-posta ile gönderdiği taleplere yanıt vermedi.

Bernstein Research kıdemli analisti Stacy Rasgon, EE Times’a verdiği bir raporda, toplam PC sevkiyatlarının yüzdesinde düşük tek haneli rakkamin yasaktan kaynaklanabileceğini söyledi. Rapora göre Intel, 2023’te 15 milyar dolar değerindeki satışlarının neredeyse üçte birini Çin’den elde ederken, Çin AMD’nin 3,4 milyar dolarlık toplam gelirinin %15’ini sağlıyor.
Stacy Rasgon (Kaynak: Bernstein Research)

“Bir müşterim bana ‘Sizce bu Çin’in eninde sonunda tüm ABD yarı iletkenlerini yasaklayacağı anlamına mı geliyor?” diye sordu.” Rasgon EE Times’a konuştu. “Hayır, sanmıyorum. Yapamazlar. Onlara ihtiyaçları var.”

Çin’in bu adımı, özellikle yapay zeka ve 5G alanlarında çip teknolojisine hakim olmak için ABD ile girdiği rekabetin son halkası. Rasgon’a göre Çin, kısa bir süre için 5G akıllı telefonlar ve telekom ekipmanlarında lider olan Huawei gibi bireysel şirketlerin bir dizi ihracat kontrolüne ve kara listeye alınmasına yanıt olarak “ölçülü” davrandı.

TechInsights’ın kıdemli araştırma görevlisi Dan Hutcheson’a göre teknoloji savaşının tırmanma ihtimali endişe kaynağı olmaya devam ediyor.

EE Times’a konuşan Hutcheson, “Çin hükümeti teknoloji altyapısını Amerikansizlaştırma konusunda çok ciddi” dedi. “AMD ve Intel’e yönelik bu yasak, Apple’ın iPhone’una yönelik benzer raporları takip ediyor. Çin hükümeti, son on yılın başlarında başlayan ‘Made in China’ programını yürütmek için kullanılabilecek önemli bir yerel talep kaynağıdır.” Reuters raporuna göre, Apple’ın Çin’deki iPhone satışları 2024 yılının ilk altı haftasında %24 oranında düşerken, Huawei akıllı telefonları artış gösterdi.

Albright Stonebridge Group’ta teknoloji lideri olan Paul Triolo’ya göre Çin hükümetinin yasağı, ülkenin endüstriyel planlamacılarının tedarik zincirlerini ABD’nin temel teknolojilerinden arındırma ve yerli alternatifleri teşvik etme yönündeki uzun vadeli çabalarının bir parçası. Triolo EE Times’a verdiği demeçte, Çin’in özellikle kritik görev sistemleri için geçerli yerli alternatifler olmadan yabancı donanım ve yazılımları tedarik zincirlerinden çıkarmakta zorlandığını söyledi.

“Kılavuzun nasıl uygulandığına bağlı olarak PC ve dizüstü bilgisayarların aksine [Intel ve AMD] CPU’larını kullanan sunucu satışları için etki daha yüksek olabilir” dedi. “Bu kılavuzun, örneğin, Kongre’nin bazı çevrelerinde Huawei’ye yönelik ABD ihracat lisanslama politikalarının önemli ölçüde sıkılaştırılmasından çok daha az etkisi olacaktır.”

Çin’in CPU rakipleri

Bernstein, Şubat 2024 tarihli bir raporunda, Çin’in yerli x86 sunucu CPU’larının Intel ve AMD’nin teklifleriyle karşılaştırıldığında, bazılarının düşündüğü kadar kötü olmadığını söyledi ve Çin’in Hygon’undan bir sunucu CPU’sunun performansının Intel’in yaklaşık 2-3 yıl gerisinde ve AMD’nin 3-4 yıl gerisinde olduğunu belirtti.

Rapora göre Çin’in bu direktifi, iç pazardaki talebin dünyanın geri kalanından daha iyi performans gösterdiği bir dönemde geldi.

Rasgon raporda “Çin’de x86 sunucu CPU’larına olan talep küresel ortalamadan daha güçlü ve bu ivmenin devam etmesini bekliyoruz” dedi. “Dünyanın geri kalanı ’17-’22 döneminde %6 yıllık bileşik büyüme oranına sahipken, Çin’in x86 sunucu CPU talebindeki büyüme, Çin’in batısındaki yeni altyapı yatırımlarına ve ulusal merkezlerde ve kümelerde veri merkezlerinin geliştirilmesine yönelik güçlü bir politika hamlesine bağlanabilir.”

Raporda, Hygon’un 2023 yılında çift haneli gelir artışına sahip olduğu ve önümüzdeki üç yıl içinde %41 YBBO’ya ulaşarak 2026 yılına kadar iç pazar payını ikiye katlayarak %23’e çıkaracağı belirtildi.

Diğer analistlere göre Hygon dışında daha fazla Çinli CPU üreticisi var.

Triolo, Çin’in onaylı yerli CPU tedarikçileri listesinde Huawei (Kunpeng), Loongson ve Zhaoxin’in de bulunduğunu belirtti. Triolo, Alibaba’nın çip tasarım kolu T-Head Semiconductor’ın Yitian-710’u tasarladığını ve üretim için Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) şirketini kullandığını, dolayısıyla Çin’de iki yıl öncesine göre çok daha fazla CPU seçeneği olduğunu sözlerine ekledi.

“Sunucu tarafında en uygun alternatif Huawei gibi görünüyor; firmanın Kunpeng çipi tüm devlet daireleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri için en olası alternatifken, Loongson ve Zhaoxin bazı PC ve dizüstü bilgisayar sistemleri için alternatif olacaktır.”

Hutcheson, Çin’in yasağının, AMD’nin Ryzen’i gibi çiplet tabanlı olan Kaixian KX-7000 adlı yeni bir x86 mimarisine sahip olan Zhaoxin için büyük bir destek olduğunu söyledi.

“Bu talep kaynağı olmasaydı, Zhaoxin’in üretimi ölçeklendirmesi zor olurdu” dedi.

Teknolojik Gelisme
Farkli Bloklar Farkli Teknolojiler

Triolo’ya göre Çin ve ABD teknolojik ayrışmaya katkıda bulunacak politikalar izliyor ve bu sürecin kapsamını daraltmak için her iki tarafta da herhangi bir koruma kalkanı ya da diyalog söz konusu değil.

Triolo, “Biden yönetimi ABD’nin teknoloji kontrolleri konusundaki tutumunu ‘küçük bahçe, yüksek çit’ olarak tanımlamaya çalışsa da, Pekin bunu yemiyor ve devam eden bir dizi teknoloji kontrolünü, Varlık Listesi atamalarını ve diğer önlemleri Çin’in ekonomik büyümesini ve teknoloji gelişimini kontrol altına alma çabası olarak görüyor” dedi. “Bu durum, ABD’nin her yeni teknoloji kontrolüne karşılık Pekin’in yerli teknoloji inovasyonunu iki katına çıkardığı ve devlet alımlarında yerli içeriği zorunlu hale getirerek ABD şirketlerinin pazara erişimini zorlaştırdığı bir kısır döngü yaratıyor. Bilişim sektörü bir bütün olarak kaybediyor.”

Rasgon, Amerika’nın üstün olduğu yarı iletken endüstrisi dışında, Çin’in ABD ile teknoloji rekabetinde alabileceği başka önlemler de olduğunu söyledi.

“Elektrikli araç tedarik zincirini, bataryaları ve nadir toprak elementlerini kontrol ediyorlar. Potansiyel olarak gerilimin tırmandığını görebileceğimiz başka unsurlar da var. Şimdiye kadar Çin’den duyduklarımız ölçülüydü.”